1. Prezantim i Shqiperise
Shqipëria ndodhet në zemër të Mesdheut dhe pranë bregut të detit Adriatik dhe Jon. E vendosur midis Greqisë, Maqedonisë dhe Malit të Zi dhe Kosoves në kufijtë tokësorë dhe Italisë që kalon detin Adriatik, Shqipëria mbetet një portë shumë e rëndësishme hyrjeje për Ballkanin dhe Evropën Lindore. Është ende një vend i pandotur dhe i paprekur nga globalizimi, i përfaqësuar nga çmime relativisht të ulëta në tregun e pasurive të paluajtshme krahasuar me vendet e tjera të rajonit, duke tërhequr vëmendjen e investitorëve të huaj.
Hyrja e Shqipërisë në NATO dhe të qenit vend kandidat për anëtarësim në BE garanton stabilitet ekonomik dhe potencial në vend, duke bërë të mundur që investimet të shihen më të sigurta duke rritur interesin për investime jo vetëm vendase por edhe ato të huaja. Bazuar në kriteret qe të investosh diku, Shqipëria është një rekomandim shumë i mirë për momentin pasi çmimet vazhdojnë të kenë vlerë më të ulët në krahasim me vendet e tjera të rajonit.
2. General data
- Kryeqyteti – Tirana
- Qeveria – Demokraci Parlamentare
- Popullsia – 2.793.592 milion
- Forca e Punës – 1.411 milion
- Mosha mesatare – 33 vjeç
- Gjuha zyrtare – Shqip
- Sipërfaqja – 28,748 km2
- Zona kohore – GMT +1 orë
- Vendet fqinje- Greqia 212 km, Kosova 112 km, Maqedonia 181 km, Mali i Zi 186 km
- Monedha – ALL (Lek Shqiptar)
- PBB – 18.026 miliardë dollarë (2021)
- GDP për frymë – 6,492.87 dollarë (2021)
- Vlera e eksporteve – 372.4 milionë dollarë (2022)
- Vlera e importeve – 875.4 milionë dollarë (2022)
- Investimet e Huaja Direkte – 344.27 milionë dollarë (2022)
- Numri i shoqërive me kapital të huaj – 13.389
- Norma e inflacionit – 2,0 %
- Tregjet kryesore të eksporteve – Itali 54.6%, Kosovë 15.7%, Greqi 4.6%, Gjermani 3.4% Spanjë 3.3%, Kinë 3.1% (2016)
- Burimet kryesore të importeve – Itali 29,3%, Gjermani 9,5% Kinë 8,8%, Greqi 7,9%, Turqi 7,9%, (2016)
- Marrëveshjet Tregtare – Marrëveshja e Stabilizim Asociimit me BE-në.
- Shqipëria është gjithashtu anëtare e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore (CEFTA).
- Gjithashtu përfiton nga preferencat tregtare autonome të BE-së
- Shqipëria është anëtare e Organizatës Botërore të Tregtisë (OBT) dhe ka marrëveshje të tregtisë së lirë me një sërë vendesh
- Marrëveshja e tregtisë së lirë me Turqinë
- Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë (EFTA)
3. 10 arsye per te investuar ne Shqiperi
1. Klima e investimeve liberale dhe reformiste
2. Kostoja konkurruese e punës (paga minimale përafërsisht 294 euro).
3. Popullsi e re dhe e mirëarsimuar
4. Taksa konkurruese dhe nxitje
5. Vendndodhja optimale gjeografike
6. Potenciali i fortë i rritjes
7. Zonat e lira ekonomike
8. Qasje falas në tregjet e mëdha
9. Stabiliteti makroekonomik
10. Kuadri ligjor në përputhje me legjislacionin e BE-së
Ligji “Për Investimet e Huaja” tenton të krijojë një klimë investimi mikpritëse. Ligji garanton të gjithë të huajt (qoftë persona fizikë apo juridikë) të gatshëm të investojnë në Shqipëri dhe parashikon sa më poshtë:
– Nuk nevojitet autorizim paraprak i qeverisë dhe asnjë sektor nuk është i mbyllur për investimet e huaja;
– Nuk ka kufizime në përqindjen e pjesëmarrjes së huaj në kompani – 100% pronësi e huaj është e mundur;
– Investitorët e huaj kanë të drejtë të investojne të gjitha fondet dhe kontributet në llojin e investimit të tyre;
– Sistemi tatimor i Shqipërisë nuk bën dallim ndërmjet investitorëve të huaj dhe vendas;
– Nuk ka kufizime për blerjen e pronës private të banimit;
– Investimet e huaja nuk mund të shpronësohen ose shtetëzohen drejtpërdrejt ose tërthorazi dhe nuk do t’i nënshtrohen asnjë mase ose veprimi të ngjashëm, përveç për qëllime publike të përcaktuara me ligj. Investimet e huaja do të trajtohen në mënyrë jodiskriminuese dhe do të paguhen menjëherë, në mënyrë të drejtë dhe efektive, në përputhje me ligjin;
– Në të gjitha rastet dhe në çdo kohë investimet do të kenë një trajtim të barabartë dhe të paanshëm dhe do të kenë mbrojtje të plotë;
– Nuk ka kufizime për blerjen e pronës private të banimit;
– Ka përjashtime të kufizuara nga ky regjim liberal i investimeve, shumica e të cilave zbatohen për blerjen e pasurive të paluajtshme:
– Toka bujqësore nuk mund të blihet nga të huaj dhe subjekte të huaja, por mund të jepet me qira deri në 99 vjet; dhe
– Prona komerciale mund të blihet, por vetëm nëse investimi i propozuar vlen trefishin e çmimit të tokës.
– Investitorët në Shqipëri kanë të drejtën e mbrojtjes gjyqësore të të drejtave ligjore në lidhje me investimet e tyre. Kodi i Procedurës Civile Shqiptare përshkruan dispozitat në lidhje me arbitrazhin tregtar vendas dhe ndërkombëtar. Konventa ICSID ka hyrë në fuqi për Shqipërinë që më 14 Nëntor 1991.
4. Histori suksesi
Flukset hyrëse vjetore të investimeve të huaja direkte në Shqipëri kanë ruajtur një tendencë pozitive ndër vite. Gjatë vitit 2019, referuar të dhënave të publikuara nga Banka e Shqipërisë, Shqipëria ka tërhequr më shumë investime të huaja krahasuar me vitin e kaluar, duke ruajtur trendin rritës.
Më poshtë janë markat e njohura ndërkombëtare të cilat po lulëzojnë në tregun shqiptar prej disa vitesh.
5. Regjistrimi
Të huajt kanë të njëjtat të drejta si shtetasit shqiptarë për t’u angazhuar në veprimtari ekonomike në Shqipëri pa pasur nevojë të kërkojnë leje ose autorizim, me përjashtim të aktiviteteve në sektorë që kërkojnë licenca/leje/autorizime. Legjislacioni shqiptar parashikon që në çdo rast dhe në çdo kohë, investimet e huaja do të kenë trajtim të drejtë dhe të barabartë dhe do të gëzojnë mbrojtje dhe siguri të plotë.
Qendra Kombëtare e Biznesit ofron një zgjidhje “one-stop-shop” për regjistrimin e biznesit dhe shërben si një bazë të dhënash publike në të cilën pasqyrohet statusi aktual dhe veçoritë kryesore të çdo kompanie/personi fizik të regjistruar. QKB shërben si një “dritare” e vetme për të gjitha llojet e subjekteve në të gjithë Shqipërinë për të kryer dhe aplikuar për të gjithë proceset që lidhen me regjistrimin e biznesit, duke përfshirë regjistrimin tatimor në nivel kombëtar dhe bashkiak, sigurimet shoqërore dhe shendetesore, Inspektoratin e Punës dhe Institutin Kombëtar të Statistikave.
6. Format e regjistrimit te nje kompanie
Marrëdhëniet e biznesit në Shqipëri rregullohen kryesisht nga Kodi Civil (ligji nr. 7850, datë 29.07.1994, i ndryshuar) dhe ligji nr.9901, “Për tregetaret dhe shoqëritë tregtare”, i ndryshuar, (në tekstin e mëtejmë “ligji 9901″).
Shoqëritë tregtare mund të themelohen në disa lloje shoqërish, si shoqëri kolektive, shoqëri komandite, shoqëri me përgjegjësi të kufizuar ose shoqëri aksionare; megjithatë, llojet më të zakonshme të shoqërive të përdorura në praktikë janë shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar dhe shoqëritë aksionare. Kërkesat e regjistrimit janë të standardizuara dhe të thjeshtuara sipas ligjit nr. 9723, datë 03.05.2007 “Për Qendrën Kombëtare të Biznesit”, i ndryshuar.
Sipas ligjit 9901, shoqëritë tregtare themelohen nga një ose më shumë persona fizikë/juridik, të cilët bien dakord për arritjen e objektivave të përbashkëta ekonomike nëpërmjet kontributeve të përcaktuara në Statutin e Shoqatës. Shoqëritë me përgjegjësi të kufizuara dhe shoqëritë aksionare gjithashtu mund të themelohen vetëm nga një person (shoqëri e vetme aksionare).
Edhe kompanitë e huaja mund të hapin zyrat e tyre përfaqësuese në Shqipëri. Zyrat e përfaqësimit nuk janë persona juridikë të veçantë dhe për këtë arsye nuk mund të ushtrojnë veprimtari tregtare në Shqipëri. Megjithatë, investitorët e huaj përdorin zyra përfaqësuese nëse prania e tyre në Shqipëri konsiston vetëm në promovimin e veprimtarisë së një prej kompanive të tyre të huaja të grupit.
Degët e personave juridikë të huaj mund të regjistrohen për të ushtruar veprimtari tregtare në Shqipëri.
Një formë tjetër e të bërit biznes i përdorur gjerësisht në Shqipëri është gjithashtu Joint-Venture.
7. Marredheniet e punes
Marrëdhëniet e punës në Shqipëri rregullohen nga Kodi i Punës i cili është miratuar me ligjin nr. 7961, datë 12.07.1995 dhe është ndryshuar disa herë gjatë viteve 1996, 2003, 2008 dhe së fundmi në 2015. Qëllimi i ndryshimeve të fundit ishte përafrimi i ligjit kombëtar me disa Direktiva të Këshillit, si Direktiva e Këshillit nr. 2008/104/KE dhe 2010/18/BE.
8. Te huajte
8.1 Leje Qendrimi
Shtetasit e huaj që qëndrojnë në Shqipëri për më shumë se 90 ditë brenda një periudhe 180 ditore duhet të pajisen me leje qëndrimi. Një aplikim i tillë dorëzohet në Drejtorinë e Kufirit dhe Emigracionit pranë Ministrisë së Punëve të Brendshme. Lejet e qëndrimit mund të jepen për: 3 muaj, 6 muaj, një vit, dy vjet, pesë vjet ose ne menyre te perhershme.
8.2 Leje pune
Një i huaj mund të punojë në Shqipëri pasi të jetë i pajisur me leje pune. Ekzistojnë disa lloje të lejeve të punës në varësi të bazës së punës në vend. Kërkesa për leje pune depozitohet në Drejtorinë e Migracionit, Zyra e Punës, si pjesë e Shërbimit Kombëtar të Punësimit. Leja e punës mund të jepet për afate të ndryshme në varësi të llojit të lejes së kërkuar.
*Përjashtim nga leja e punës
Qytetarët e Bashkimit Europian dhe të zonës Shengen përjashtohen nga detyrimi për të marrë leje pune për punën e tyre në Shqipëri. Megjithatë, kësaj kategorie te huajsh i kërkohet të pajiset me “Vertetim Deklarim per Punesim”, që është një dokument që lëshohet nga Zyra e Punës pas paraqitjes së grupit përkatës të dokumenteve. Megjithatë, procedura është e ngjashme me procedurën e marrjes së lejes së punës.
Per me shume informacion kontaktoni:
VISION Consulting
www.visionconsultingalbania.com
info@visionsconsultingalbania.com
*Informacioni i përfshirë në këtë publikim ofrohet vetëm për qëllime informacioni të përgjithshëm dhe nuk përmban një analizë gjithëpërfshirëse. Para se të ndërmarrin ndonjë veprim apo vendim, lexuesit duhet të kërkojnë këshilla profesionale.
Asnjë përgjegjësi nuk pranohet për veprimet ose mosveprimet e marra në bazë të këtij informacioni.